در نمایشگاه کلپورگان چه گذشت؟

 اینجا اولین کافه سفال ایران است، خانه فرهنگی آنسو، خانه ای قدیمی همچون خانه‌های مادربزرگ‌ها، یادتان هست وقتی مادربزرگ مهمانی داشت در خانه‌اش جای سوزن انداختن نبود؟ در خانه‌ی فرهنگی آنسو هم جای سوزن انداختن نبود وقتی که سفالینه‌ها و سوزن‌دوزی‌های کلپورگانی و زنان و دختران بلوچ مهمان خانه‌ی ما شدند. نمایشگاه خیریه مدرسه دختران کلپورگان بهانه‌ای شد تا بیشتر سرکارخانم امرالهی را ببینیم و با حوزه فعالیت‌های ایشان آشنا شویم و بدانیم چه چیز باعث شهرت جهانی سفال کلپورگان شد.

ایده ساخت هنرستان در کلپورگان چطور شکل گرفت؟

سال گذشته سازمان میراث سه تا پیشنهاد برای معرفی به یونسکو و جهانی شدن داشت. طبق بررسی‌های انجام شده کلپورگان توانست رتبه یک را کسب کند، من به همراه ناظران شورای صنایع دستی برای بازدید به کلپورگان رفتم، در حین بازدید از کوره و کارگاهی که حدود 47 سال پیش ساخته شده و زیر نظر سازمان میراث هست با دختری شروع به صحبت کردم و متوجه شدم آنها به علت نداشتن دبیرستان مجبور به ترک تحصیل می‌شوند.  ذهنم شدیدا درگیر این مسئله شده بود و تصمیم گرفتم در جلسه‌ای با رئیس فهیم و دلسوز سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی این موضوع را مطرح کنم. این اتفاق افتاد و در جلسه ای با ایشان گفتم: کلپورگان دریافت عنوان «تنها موزه زنده سفال جهان» و جهانی شدنش را مدیون زحمات زنان و دخترانی است که از سن پایین از مادرانشان سفالگری یاد می‌گیرند اما یک دبیرستان برای ادامه تحصیل ندارند، شایسته یک روستای جهانی نیست که دخترانش از امکان ادامه تحصیل محروم باشند. در آن جلسه مسئله مورد برسی و تایید قرار گرفت. من متوجه شدم رسیدگی به این منطقه از دل‌مشغله‌های ایشان است و بعد از چند ماه تحقیق، بازدید‌های بسیار و نیازسنجی‌های فراوان کار روی پروژه‌ی مرمت مدرسه قدیم که عمر آن بیش از 50 سال است و ساخت هنرستان آغاز شد.

آیا انتخاب کلپورگان فقط به دلیل هنر مردمان این منطقه بود یا دلیل دیگری هم داشت؟

باید بگویم علاوه بر هنر این منطقه که در دنیا بی‌نظیر است، چندین دلیل دیگر نیز وجود داشت. مثلا فاصله بسیار زیاد استان سیستان و بلوچستان از پایتخت، بالا بودن شاخص‌های بیکاری، کمبود امکانات از هر نظر و... همه این ها باعث شد که روستای کلپورگان انتخاب شود.

آنسویی‌ها با خرید سفال به ساخت مدرسه در کلپورگان کمک کردند

آیا این مدرسه فقط برای دختر‌ها ساخته خواهد شد؟ 

زمانی که طرح و نقشه دبیرستان آماده شد و به بزرگان روستا نشان داده شد، گفتند حتما این هنرستان باید یک رشته موسیقی برای پسرها داشته باشد. این درخواست برای ما عجیب بود چرا که گرفتن مجوز و تامین مدرس برای این رشته سخت‌تر از رشته‌های دیگر است. علت را پرسیدیم گفتیم و متوجه شدیم در کلپورگان آموختن موسیقی و ساز‌های محلی همچون بربط و قیچک از کودکی برای پسرها یک جور سنت است همین‌طور که یاد گرفتن سفالگری برای دخترها جزئی از سنت است. این‌طور شد که ما رشته موسیقی، در واقع موسیقی پایه را برای شیفت عصر و مخصوص پسرها در نظر گرفتیم.

ممنون می‌شم بفرمایید این مدرسه در حال حاضر چند دانش‌آموز دارد؟

در حال حاضر این مدرسه 109 دانش آموز دارد.

نمایشگاه سفال کلپورگان چند دوره اجرا شده‌ و فعالیت شما چه دستاورد‌هایی برای مردم روستا داشته است؟

تا کنون برای این مورد یعنی مدرسه کلپورگان یک نمایشگاه برگزار شده و آن نیز در خانه فرهنگی آنسو بوده که در واقع اولین کافه سفال ایران است، امیدوارم برای دوره‌های بعدی هم بتوانیم همکاری داشته باشیم.
چند وقت پیش من از اوضاع آنتن‌دهی این منطقه که اصلا شرایط خوبی نداشت توییت کردم و نوشتم که امسال سال حمایت از کالای ایرانی و اشتغال‌زایی است، زنان و دختران این منطقه سفال‌هایی با شهرت جهانی می‌سازند اما حتی نمی‌توانند کالای خود را در شبکه‌های اجتماعی نمایش بدهند چون دسترسی به اینترنت ندارند.
چند روز بعد جناب آقای وزیر ارتباطات به توییت بنده پاسخ دادند که در طی سفر‌های استانی از این منطقه بازدید خواهند داشت و مشکل انشاالله حل خواهد شد.
چندی بعد، دکل‌ها به روستا آورده شدند و در حال حاضر از هر منطقه دیگری بهتر ارتباط تلفنی و اینترنتی صورت می‌گیرد.
زمانی که وزیر ارتباطات در سراوان و کلپورگان حضور داشتند، مردم درخواست کردند اداره پست و یا پست بانک در منطقه تاسیس شود. آنها همچنین درخواست کردند تانکر آبی در روستا نصب شود، که این دو مورد هم در دست اقدام است.

سفال کلپورگان کاملا دست ساز و بدون استفاده از ابزار ساخته می‌شود

استقبال از این نمایشگاه که در خانه فرهنگی آنسو برگزار شد را چطور دیدید؟

استقبال از این نمایشگاه عالی و فوق العاده بود، ما تصمیم گرفتیم در جلسه‌ای این موفقیت را تحلیل کنیم و به الگویی برسیم تا بتوانیم نمایشگاه‌های خیریه دیگر را با همین شیوه برگزار کنیم، من از همکارانم شنیدم که گویا بازدید کنندگان حتی رو میزی‌های خود کافه را نیز می‌خواستند بخرند چون رومیزی‌ها صنایع دستی بود فکر کرده بودند برای فروش در نظر گرفته شده است.

چند درصد به نتیجه دلخواه که مرمت مدرسه قدیم و ساخت هنرستان است، دست یافتید؟

چیزی که واضح است این است که ما هنوز هم به کمک نیاز داریم.ما تا تاریخ 03/09/97  مبلغ 235.000.000 تومان جمع آوری کردیم و از نمایشگاه مدرسه دختران کلپورگان هم مبلغ  96،217،158 تومان جمع آوری شد که بخشی از آن هزینه دست‌مزد استاد کاران است و بخشی برای هزینه‌های جانبی نمایشگاه خرج شده است.

هنرستان مذکور چند رشته برای تحصیل نوجوانان خواهد داشت، آیا سفالگری از رشته‌های این هنرستان خواهد بود؟

ما با تیم‌های مختلف از جمله جامعه‌شناسان همکاری می‌کنیم و در مورد این منطقه تحقیق و مطالعه انجام می‌دهیم ما به این نتیجه رسیدیم که اول با 3 رشته که جزء هنر و صنایع‌دستی این منطقه هست شروع کنیم و در ادامه شاید رشته‌های دیگر که مطمئن هستیم در کلپورگان یا سراوان بازار کار دارد به هنرستان اضافه کنیم.در مورد رشته سفالگری، بله این رشته در هنرستان خواهد بود ولی این را باید بدانید که ما در نظام آموزش و پرورش مثلا رشته سوزن دوزی یا سفالگری نداریم و کار بزرگی را می‌خواهیم با کمک هم انجام دهیم و در واقع می‌خواهیم رشته‌های مورد نیاز بچه‌ها را ایجاد کنیم و این کاری بسیار دشواری است.

خانه فرهنگی آنسو اجناس خود را به نفع نمایشگاه خیریه به فروش رساند

این مدرسه و هنرستان چه امکاناتی خواهد داشت؟

تیم ما کار مرمت مدرسه را تقریبا به آخر رسانده است و در همین زمان دانش آموزان در این مدرسه مشغول تحصیل هستند. ما به فضای اصلی مدرسه 3 کلاس و 10 چشمه سرویس بهداشتی اضافه کردیم زیرا بچه‌های سال هفتم و هشتم، دیگر کلاسی برای ادامه تحصیل ندارند. یا مثلا قبل از این مدرسه سرویس بهداشتی نداشت و بچه‌ها مجبور بودند به صورت گروهی از مدرسه خارج شوند و از دستشویی عمومی مسجد استفاده کنند و مجدد به مدرسه  بازگردند. اما با ساخت سرویس بهداشتی این مسئله حل می‌شود و ما در هنرستان شاهد 3 کارگاه موسیقی، سوزن دوزی، سفالگری که مجهز به کوره است خواهیم بود.

بعد از ساخت مدرسه چه طرح دیگری را دنبال می‎کنید؟

ساخت مدرسه و هنرستان به تنهایی کافی نیست ما نمی‌خواهیم تنها یک هنرستان بسازیم و بعد رهایش کنیم ما باید به فکر بازار کار برای فارغ‌التحصیلان این هنرستان باشیم، کارگاه‌های این هنرستان را تامین کنیم. ما به فکر اشتغا‌ل‌‌زایی در کلپورگان هستیم باید جوانان را آموزش دهیم که مثلا چطور از سوزن‌دوزی های مختلف سیستان و بلوچستان در مانتو، شال، بلوز، کیف و... استفاده کنند تا مورد پسند اکثر مشتری ها قرار گیرد یا مثلا چطور محصول خود را روی شبکه‌های اجتماعی تبلیغ کنند، چطور قیمت‌گذاری کنند،ما باید در مسیر آموزش و حفاظت، درآمد‌های مردمان کلپورگان را بالا ببریم.